Φιλίαν Αγάπα -Δελφικό Παράγγελμα ΑΓΑΠΗ: Αρχαία Ελληνική Λέξη Η λέξη αγάπη όχι μόνον ήταν γνωστή στους αρχαίους Έλληνες, αλλά και πολλοί συγγραφείς χρησιμοποιούσαν τον όρο αυτό, μαζί με τα παράγωγά του, σε πλήθος συγγραμμάτων τους....
Φιλίαν Αγάπα -Δελφικό Παράγγελμα
ΑΓΑΠΗ: Αρχαία Ελληνική Λέξη
Η λέξη αγάπη όχι μόνον ήταν γνωστή στους αρχαίους Έλληνες, αλλά και πολλοί συγγραφείς χρησιμοποιούσαν τον όρο αυτό, μαζί με τα παράγωγά του, σε πλήθος συγγραμμάτων τους. Ηταν γνωστότατη στους αρχαίους Έλληνες και την ιδιοποιήθηκαν στην Παλαιά Διαθήκη οι εβδομήκοντα δύο εβραίοι συγγραφείς της. Ο *Ευσέβιος, με τη βοήθεια μεγάλου επιτελείου θεολόγων και θεολογούντων γραφιάδων [εβδομήκοντα δυο] μελέτησε, έκοψε, έραψε και ένωσε τους θρύλους και τους μύθους όλων των θρησκευτικών δογμάτων του κόσμου που είχαν φέρει μαζί τους οι αξιωματούχοι των δογμάτων. Αντλώντας τις πληροφορίες από τα χειρόγραφα των επισκόπων και ανακατεύοντας ανατολικές και δυτικές παραδόσεις, πέτυχε να διαμορφώσει μια θρησκεία γύρω από έναν Μεσσία και Υιό Θεού, που θα ήταν η θρησκεία ολόκληρης της αυτοκρατορίας. Ο Ευσέβιος, λόγω της καταγωγής του, έβαλε τον Ιησού, που ταίριαζε ηχητικά το όνομά του με τον Ήσους, και τον συνέδεσε και με την Παλαιά Διαθήκη, ως υιό του Γιαχβέ και απόγονο του Δαβίδ.
Αγάπη: Στα αρχαία ελληνικά, εκ του «άγαμαι» και του ποιητικού τύπου του «αγάζομαι» (θαυμάζω, παραξενεύομαι). Στη εβραιοχριστιανική γραμματεία έλαβε την έννοια, όχι μόνον της αντιθέσεως προς το μίσος, αλλά και της φιλότητος μόνο όμως υπό την σκέπη του Θεού, κατά τους βιβλικούς συγγραφείς.
Η έννοια της αγάπης προϋπήρχε του χριστιανισμού, που την ιδιοποιήθηκε και την κακοποίησε. Ως κοινωνική αρετή η αγάπη είναι θεμελιώδης και η έλλειψή της δεν δικαιολογείται. Στην πράξη εκφράζεται ως υλική και πνευματική βοήθεια στις δυσκολίες και στις ανάγκες του πλησίον, όχι όμως εις βάρος του εαυτού.
Η ετυμολογική ρίζα της λέξεως αγάπη προέρχεται από το ρήμα αγαπώ, που χρησιμοποιούσαν κατά κόρον οι αρχαίοι Έλληνες, όπως γίνεται συνήθως με πολλά ρήματα που έχουν και το αντίστοιχο ουσιαστικό τους ή και το αντίστροφο, αγάπη > αγαπώ, γέννηση > γεννώ, πόνος > πονώ, δίωξη > διώκω, και ούτω καθ’ εξής.
Ετυμολογικά, λοιπόν, η λέξη αγάπη είναι ο λεγόμενος υποχωρητικός σχηματισμός από το ρήμα ἀγαπῶ. Η λέξη αγάπη από τους αρχαίους χρόνους, χρησιμοποιείται και με άλλους παρεμφερείς όρους (φιλώ, στέργω, αφοσιώνομαι κλπ) χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η λέξη αγάπη ήταν άγνωστη στους αρχαίους αφού: Γνώριζαν το ρήμα αγαπώ, που μπορεί να μην την βρίσκει κανείς εύκολα στα σύγχρονα ηλεκτρονικά προγράμματα, αλλά μη λησμονούμε ότι, για παράδειγμα, ο «Μουσαίος» περιλαμβάνει περίπου 2.500 αρχαία ελληνικά χειρόγραφα, ενώ στην πραγματικότητα αυτά ήσαν απείρως περισσότερα. Μόνον στη Βιβλιοθήκη της Αλεξανδρείας υπήρχαν 690.000 κύλινδροι παπύρων ή άλλα αρχαία χειρόγραφα !! πράγμα που σημαίνει ότι η λέξη «αγάπη» θα υπήρχε σε πολλά εξ αυτών. Μόνον ο Δίδυμος ο Γραμματικός, ο επονομαζόμενος και «Βιβλιολάθας» επειδή δεν θυμόταν τους τίτλους των έργων του, είχε συγγράψει περίπου 4.000 βιβλία !!
Γνώριζαν τα παράγωγα της λέξεως αγάπη, όπως αγαπατός, αγαπητός, που διαβάζουμε στον Θεόκριτο «ωδίνεσσιν. ά δέ οί ενμενέονσα παρίστατο, χαδ’ δ’ αρα παντων νωδννίαν χατέχενε μελών ό δέ πατρι έοιχως παις αγαπατός εγεν(ε)το.» ή στα σωζόμενα στον Πίνδαρο «εν ά πρώτον ευνάσθην αγαπατός υπό σπαργάνοις, λέγεται δε θεωρούς άπιούσιν εις Αμμωνος αιτήσαι Πίνδαρος και το τό έν ανθρώπους άριστον και αποθανείν εν εκείνω τώ ενιαυτώ) και αλλού.
Την λέξη αγάπη την περιλαμβάνει ο μεγάλος Έλληνας φιλόλογος και γλωσσολόγος Ιωάννης Σταματάκος, μέσα στο περίφημο «Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσης» όπως ακριβώς την βρίσκουμε στη σελίδα 15 με διάφορα παράγωγα που συνεχίζουν και στη σελίδα 16 (Βιβλιοπρομηθευτική, 1999) στην λέξη αγάπη έχει εντός παρενθέσεως και το ρήμα αγαπάω, που δεικνύει, ασφαλώς, από που προέρχεται η λέξη, δεδομένου ότι η ετυμολογική ρίζα του ρήματος αγαπάω προέρχεται από το αγα+πα = λαμβάνω, φυλάσσω κλπ.
Δεν είναι όμως μόνον ο Ι. Σταματάκος ακόμη και στην «Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας» των H.G. Liddell & R. Scott (εκδ. Πελεκάνος 2007) ακόμη και η λέξη αγαπήνωρ, είναι Ομηρική λέξη, αναφέρεται στην Ιλιάδα και σημαίνει ο αγαπών, αυτός που αγαπά την ανδρεία, ενώ λέξεις όπως αγαπητέος, αγαπητικός, αγαπητός κλπ. αναφέρονται και σε άλλους συγγραφείς Πλάτωνας, Πλούταρχος κλπ.
Οι Αρχαίοι Έλληνες Φιλόσοφοι χρησιμοποιούν την λέξη «αγάπη» και τα παράγωγα της
–Αγάπα τον πλησίον μικρά ελαττούμενος. [Αγάπα τον πλησίον σου και με μικρή ζημιά σε βάρος σου] Θαλής ο Μιλήσιος ο οποίος συγκαταλέγεται ανάμεσα στους «Επτά Σοφούς των Ελλήνων» και σύμφωνα με τον Ιερώνυμο μέτρησε το ύψος των πυραμίδων από την σκιά τους, τη στιγμή ακριβώς που ο δικός του ίσκιος ήταν ίσος με το πραγματικό του ύψος. (Διογένης Λαέρτιος Ι, 277), η Φύση και ο Κόσμος γενικότερα, είναι«έμψυχοι και δαιμόνων πλήρεις». Σύμφωνα με την παράδοση που αναφέρει ο Πλούταρχος, όταν επισκέφτηκε ο Σόλωνας τον Θαλή και τον ρώτησε γιατί δεν παντρεύεται να αποκτήσει διάδοχους, αυτός απάντησε από αγάπη για τα παιδιά.
Στον Θαλή τον ο Μιλήσιο αποδίδονται τα γνωμικά:
