Κυριακή 20 Οκτωβρίου 2019

Οι Έλληνες που σκότωναν Έλληνες στο πλευρό των Περσών

Με αφορμή τη σύσταση Επιτροπής για τον εορτασμό των 2.500 ετών από τη Μάχη των Θερμοπυλών θυμόμαστε ότι η ιστορία δεν είναι ποτέ τόσο απλή.
Γράφει ο Κώστας Μανιάτης

Καταρχάς πολλοί Έλληνες πολέμησαν διαχρονικά δίπλα στους Πέρσες, άλλοι αναγκαστικά, ως υπόδουλοι και άλλοι ως μισθοφόροι με πιο χαρακτηριστικές τις περιπτώσεις των 10.000 του Ξενοφώντα, η επιστροφή των οποίων έμεινε γνωστή ως 'η Κάθοδος των Μυρίων', αλλά και των Αθηναίων (με αρχηγό τον στρατηγό Χάρη) και των 5.000 Θηβαίων που πολέμησαν στην εξέγερση του Αρτάβαζου Β΄εναντίον του νόμιμου Πέρση βασιλιά (και στη συνέχεια χρηματίστηκαν απ' αυτόν και πρόδωσαν τον Αρτάβαζο).
Εδώ εξετάζουμε μόνο ποιοι πήραν το μέρος των Περσών στην πρώτη και στη δεύτερη εκστρατεία εναντίον των ελληνικών πόλεων.
Στην πρώτη περσική εισβολή (492-490 π.Χ.), που έληξε με τους Αθηναίους νικητές στον Μαραθώνα, τα πράγματα ήταν απλά, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο:
"Στους κήρυκες που έρχονταν στην Ελλάδα πολλοί από τους Έλληνες της ηπειρωτικής Ελλάδας έδωσαν τα όσα ζητούσε ο Πέρσης, καθώς και όλοι ανεξαιρέτως οι νησιώτες". Σχεδόν όλοι δηλαδή έδωσαν γη και ύδωρ στο Βασιλέα, εκτός απ' την Αθήνα και την Σπάρτη. Ο μηδισμός της Αίγινας ήταν αυτός που ενόχλησε περισσότερο τους Αθηναίους όμως, γιατί θεώρησαν ότι θα τους επιτίθονταν οι Αιγινίτες και γρήγορα τους "συνέτισαν" με τη βοήθεια των Σπαρτιατών. Ας μην επεκταθούμε άλλο εδώ.

Στη δεύτερη περσική εισβολή όμως (480-479 π.Χ.), τα πράγματα ήταν πολύ πιο σύνθετα. Ο Ηρόδοτος περιγράφει αναλυτικά ποιοι πήραν το μέρος των Περσών εθελοντικά, στο παρακάτω απόσπασμα:
"Ο Ξέρξης παρέμεινε πολλές μέρες στην Πιερία (...) Οι κήρυκες που είχε στείλει στην Ελλάδα για να ζητήσουν υποταγή, γύρισαν πίσω άλλοι με άδεια χέρια, άλλoι με γην και ύδωρ.
Εκείνοι που έδωσαν γην και ύδωρ ήσαν οι εξής:
  • οι Θεσσαλοί
  • οι Δόλοπες (σ.σ. φύλο που ζούσε στα σημερινά Άγραφα)
  • οι Αινίανες (σ.σ. οι οποίοι ζούσαν στη δυτική πλευρά του Σπερχειού)
  • οι Περραιβοί (σ.σ. ζούσαν στη Θεσσαλία)
  • οι Λοκροί
  • οι Μάγνητες (σ.σ. ζούσαν στο Πήλιο)
  • οι Μαλιείς (σ.σ. ζούσαν στα ανατολικά του Σπερχειού, στο 'πέταλο του Μαλιακού' που λέμε σήμερα)
  • οι Αχαιοί της Φθιώτιδας
  • οι Θηβαίοι
  • οι Βοιωτοί, εκτός από τους Θεσπιείς και τους Πλαταιείς