Η Πολιτική Υπηρεσία Κατασκοπείας
και Αντικατασκοπείας την περίοδο του 1936-40, αποτελείτο από την Γενική Διεύθυνση
Υπηρεσίας Αλλοδαπών, με διευθυντή τον συνταγματάρχη Ξένο και κατευθύνονταν
από τον υφυπουργό Δημοσίας Ασφαλείας. Η υπηρεσία αυτή, παρακολουθούσε τις πάσης
φύσεως προπαγάνδες που στρέφονταν κατά της ασφάλειας του κράτους, καθώς και τις
κινήσεις και την εγκατάσταση όλων των αλλοδαπών που ενεργούσαν κατασκοπεία, σε
βάρος της χώρας. Την αποτελούσαν αξιωματικοί και υπαξιωματικοί της Αστυνομίας
Πόλεων, της Χωροφυλακής, του Στρατού, της Αεροπορίας και του Ναυτικού. Υπήρχαν
μάλιστα και ορισμένοι πολιτικοί υπάλληλοι του υπουργείου εξωτερικών, αλλά και
άλλων υπουργείων. Αν και η δράση τους ήταν επικεντρωμένη στην περιοχή των
Αθηνών-Πειραιώς, είχαν αρμοδιότητα σε όλη την επικράτεια.
Την εποχή εκείνη, η Ελλάδα είχε
διακηρύξει ότι θα τηρούσε στάση πολιτικής ουδετερότητας, έναντι των
εξελίξεων στην Ευρώπη με την πολεμική εμπλοκή των κρατών της, τον Σεπτέμβριο
του 1939.
Έτσι η υπηρεσία της
αντικατασκοπείας, είχε αναλάβει προληπτική δράση κατά των πιθανών ξένων
κατασκόπων, ώστε να μπορέσει να αποτρέψει εγκαίρως μια άδικη επίθεση κατά τη
χώρας ή κάποια προβοκατόρικη ενέργεια, που θα παραβίαζε την ουδετερότητά της και θα
την εξανάγκαζε σε πολεμική εμπλοκή. Υπήρχαν ήδη τέτοιες ενδείξεις εκ μέρους
της Ιταλίας, όταν δικό τους υποβρύχιο τορπίλισε και βύθισε το αντιτορπιλικό
«Έλλη», τον δεκαπενταύγουστο στην Τήνο.
Παρά τα πενιχρά μέσα εκείνης της
εποχής και δεδομένης της οικονομικής ύφεσης που αντιμετώπιζε η χώρα, η οργάνωση
και η λειτουργία αυτής της υπηρεσίας υπήρξε υποδειγματική και πολύ
αποτελεσματική, όπως αποδείχτηκε την κρίσιμη ώρα.
Την νύχτα της 28ης
Οκτωβρίου του 1940, όταν ο Ιταλός πρέσβης ουσιαστικά κήρυξε τον πόλεμο στην
Ελλάδα, μετά την άρνηση του Έλληνα Πρωθυπουργού να επιτρέψει την είσοδο των
Ιταλικών δυνάμεων στην Ελλάδα, η Υπηρεσία Αλλοδαπών Αθηνών, Πειραιώς,
Πατρών και Κέρκυρας, ενήργησαν αστραπιαία και συνέλαβαν ΟΛΟΥΣ
ανεξαιρέτως τους Ιταλούς πράκτορες πληροφοριών, ΠΡΙΝ ακόμα ξημερώσει και τους
συγκέντρωσαν, σε ειδικό στρατόπεδο. Να σημειωθεί ότι στην Πάτρα και την Κέρκυρα, υπήρχαν μεγάλες Ιταλικές παροικίες,
όπου πολλοί ήταν ενταγμένοι στο «φάτσιο ντ’ Ιτάλια» και ενεργούσαν κατασκοπεία
υπέρ της Ιταλίας.
Στις 6 Απριλίου του 1941, όταν τα
Γερμανικά στρατεύματα επιτέθηκαν στην Ελλάδα, προκειμένου να διασωθεί το κύρος
του Άξονα και το τρωθέν γόητρο του Μουσολίνι, η ίδια υπηρεσία με ταχύτατες
ενέργειες συνέλαβε όλους τους Γερμανούς υπηκόους, αλλά και τους Γερμανούς με
Ελληνική υπηκοότητα, ώστε να διαλυθεί το δίκτυο των εχθρικών υπηρεσιών
πληροφοριών. Έτσι όλοι οι Γερμανοί που ενεργούσαν κατασκοπεία κατά της χώρας
μας, εξουδετερώθηκαν άμεσα.
Οι Ελληνικές υπηρεσίες εφάρμοσαν το
αγγλικό δόγμα, έχοντας εντοπίσει από καιρό πριν όλους τους ξένους κατασκόπους,
τους οποίους και παρακολουθούσε επισταμένως, χωρίς όμως να παρενοχλεί. Την
κατάλληλη στιγμή που θα κρινόταν, η υπηρεσία είχε την δυνατότητα να τους
συλλάβει όλους, καθώς και τους Έλληνες συνεργάτες τους, εν μια κυριολεκτικά
νυκτί!
Μια άλλη σημαντική επιτυχία της
υπηρεσίας πληροφοριών, ήταν η διείσδυση
Ελλήνων πρακτόρων μέσα στα εχθρικά δίκτυα πληροφοριών, ώστε να μπορεί να
ελέγχει και να παραπλανά τις ξένες δυνάμεις, με ψευδείς πληροφορίες.