"Πολιτική κουζίνα" μετά το συλλαλητήριο

 

Ήταν ένα μεγάλο συλλαλητήριο, το ογκωδέστερο των τελευταίων ετών, και ο αριθμός των συμμετεχόντων αιφνιδίασε όλα τα πολιτικά επιτελεία, ανεξαρτήτως κομματικής προέλευσης. 
Στη συγκέντρωση συμμετείχαν και βουλευτές της Β. Ελλάδας από τη ΝΔ, το Κίνημα Αλλαγής, την Ένωση Κεντρώων τους ΑΝΕΛ και τη Χρυσή Αυγή. Δεξιοί, κεντροδεξιοί, κεντρώοι, κεντροαριστεροί και ακροδεξιοί έδωσαν ένα κοινοβουλευτικό παρών στον Λευκό ΠύργοΟι εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες που συγκεντρώθηκαν στη Θεσσαλονίκη κατέδειξαν πως η υπόθεση «Μακεδονικό» δεν είναι ούτε περίπατος ούτε μία πολιτική περιπέτεια. 

Ορισμένα ζητήματα δεν επιδέχονται λύσεις σε επίπεδο κορυφής, όταν η κοινωνία διαδηλώνει την απόρριψη των σχεδιασμών που έχουν δρομολογηθεί.

Χωρίς κεντρική γραμμή από τα πολιτικά κόμματα και παρά την έμμεση αποστασιοποίηση της ηγεσίας της Εκκλησίας, το συλλαλητήριο συγκέντρωσε απρόσμενα πολύ μεγαλύτερο αριθμό πολιτών από εκείνον που θα περίμεναν κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση. 

Στη συγκέντρωση συμμετείχαν και βουλευτές της Β. Ελλάδας από τη ΝΔ, το Κίνημα Αλλαγής, την Ένωση Κεντρώων, τους ΑΝΕΛ και τη Χρυσή Αυγή. Δεξιοί, κεντροδεξιοί, κεντρώοι, κεντροαριστεροί και ακροδεξιοί έδωσαν ένα κοινοβουλευτικό παρών στον Λευκό Πύργο το οποίο δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο από τις κομματικές ηγεσίες.

Αυτά ως προς τη γενική εικόνα. 

Όμως, τα πράγματα είναι περισσότερο πολύπλοκα, όταν μιλάμε για κομματικούς μηχανισμούς και εσωτερικές αντιθέσεις. Ο Κώστας Καραμανλής, αρχιτέκτονας της πολιτικής γραμμής γνωστότερης ως «εθνική θέση του Βουκουρεστίου», φαίνεται πως την τελευταία εβδομάδα επιχειρεί μια αναδίπλωση ως προς την επίσημη θέση της κυβέρνησής του κατά τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι. Υπενθυμίζεται πως η θέση αυτή συνίσταται στην αποδοχή σύνθετης ονομασίας για όλες τις χρήσεις, με τον όρο «Μακεδονία» αλλά με γεωγραφικό προσδιορισμό. Σε αυτήν τη θέση «βολεύτηκε» ο Κυριάκος Μητσοτάκης, παρουσιάζοντάς την ως τη βασική γραμμή της ΝΔ υπό την προεδρία του.

Ωστόσο, τα πράγματα δεν κύλησαν έτσι όπως προφανώς θα το επιθυμούσε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Το κομματικό του κοινό αλλά και ο ίδιος ο κομματικός μηχανισμός της ΝΔ εξαρχής αναρωτήθηκε εάν η θέση του Βουκουρεστίου πρέπει να είναι και η παρούσα θέση του κόμματος. Ήταν φανερό πως οι τουλάχιστον τρεις παρεμβάσεις, δημόσιου χαρακτήρα, του Κώστα Καραμανλή ανέτρεψαν τα δεδομένα, οδηγώντας αργά αλλά σταθερά τη ΝΔ στο να γυρίσει -τουλάχιστον ψυχολογικά- στην προηγούμενη θέση της, η οποία απορρέει από το περίφημο και ιστορικό συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών υπό την προεδρία του Κωνσταντίνου πια Καραμανλή. Τότε που αποφασίστηκε από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον Ανδρέα Παπανδρέου, τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, την Αλέκα Παπαρήγα, πως δεν γίνεται αποδεκτή η χρήση του όρου «Μακεδονία» σε όνομα της ΠΓΔΜ. 

Τότε, υπενθυμίζεται, ο Αντώνης Σαμαράς είχε αποπεμφθεί από τον ίδιο τον Κ. Καραμανλή, ο οποίος του συνέστησε να εξέλθει από την αίθουσα και να περιμένει στον διάδρομο το πόρισμα των αρχηγών. 

Μιλάμε για καταλυτικές διεργασίες, όπου ρόλο καταλύτη έπαιξε και η θέση των ΑΝΕΛ και του Πάνου Καμμένου προσωπικά, ο οποίος εξαρχής «ανέστησε» από τον ιστορικό λήθαργο εκείνο το συμβούλιο αρχηγών. Ήταν ηλίου φαεινότερον πως στη ΝΔ διαμορφώθηκαν δύο βασικά ρεύματα. Το ένα πολιτικά αμήχανο, το οποίο αιφνιδιάστηκε από τις εξελίξεις και τις διαδικασίες στο «Μακεδονικό», και το άλλο το οποίο αντιτάχθηκε σε αυτές τις διαδικασίες, επιχειρώντας μάλιστα να προσδώσει στις κινήσεις του και κάποια μεγαλύτερη πολιτική οντότητα. 

Με λίγα λόγια, το μεγάλο καραμανλικό μπλοκ, το μικρότερο σαμαρικό μπλοκ και γενικώς το τμήμα εκείνο της ΝΔ που ανήκει παραδοσιακά στη λαϊκή Δεξιά έλαβε σαφέστατα θέση η οποία στρίμωξε στη γωνία τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης. 

Πολλοί κάνουν λόγο στα πολιτικά γραφεία αλλά και στους διπλωματικούς διαδρόμους των ξένων πρεσβειών στην Αθήνα περί μίας άτυπης πλην όμως υπαρκτής διαδικασίας συγκρότησης πολιτικού ρεύματος στα «δεξιά» του κεντρογενούς Κυριάκου Μητσοτάκη. Ο ίδιος ο πρόεδρος του κόμματος φαίνεται να το έχει αντιληφθεί και ως εκ τούτου, και αυτός εκ των υστέρων βέβαια, διολισθαίνει σε δηλώσεις οι οποίες αποστασιοποιούνται από την περίφημη γραμμή του Βουκουρεστίου. Το συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης και τα συνθήματα που ακούστηκαν προφανώς λειτουργούν καταλυτικά στα γραφεία της έδρας του κόμματος στην Πειραιώς. 

Οι δημοσκοπήσεις έχουν με τη σειρά τους στείλει τα δικά τους μηνύματα, τόσο στο Μαξίμου όσο και στη ΝΔ, αλλά και στην υπό διαμόρφωση νέα Κεντροαριστερά. Τα συντριπτικά ποσοστά που δείχνουν πως η κοινωνία αρνείται να αποδεχθεί τη χρήση του όρου «Μακεδονία» σε όνομα της ΠΓΔΜ καθιστούν ανέφικτους τους όποιους ελιγμούς. 

Αν αυτά συμβαίνουν στη ΝΔ, ανάλογες διεργασίες παρατηρούνται και στο Κίνημα Αλλαγής. Οι αντιθέσεις σε επίπεδο συλλογικής ηγεσίας του νέου κόμματος είναι σαφέστατες και οι διαφορές μεταξύ του Σταύρου Θεοδωράκη, της Φώφης Γεννηματά, του Γιώργου Παπανδρέου και των υπολοίπων είναι αποτυπωμένες.

Με λίγα λόγια, το ίδιο το ζήτημα του «Μακεδονικού» αλλά και το ογκώδες συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης προκαλούν εσωτερικές ανατροπές, τις οποίες καλούνται να διαχειριστούν οι μηχανισμοί με γνώμονα ότι η κοινωνία πολύ δύσκολα θα αποδεχθεί για άλλη μια φορά ένα «όχι» να μετατραπεί σε ένα «ναι» με αποφάσεις σε επίπεδο κορυφής. 

Στο κυβερνητικό στρατόπεδο τα πράγματα είναι εξίσου πολύπλοκα. Όχι τόσο σε επίπεδο κομματικού μηχανισμού, ο οποίος συλλογικά φαίνεται να στηρίζει τις πρωτοβουλίες του Αλέξη Τσίπρα, ιδιαίτερα μετά τη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά ως προς την αντίθεση η οποία κάθε μέρα διαμορφώνεται μεταξύ των πρωτοβουλιών που αναλαμβάνει η κυβέρνηση στο «Μακεδονικό» και των διαθέσεων της κοινωνίας.

Ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας προσπάθησε τις τελευταίες ημέρες πριν από το συλλαλητήριο να απονευρώσει το κλίμα συνομιλώντας με τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο. Το αποτέλεσμα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ικανοποιητικό για τον πρωθυπουργό σε επίπεδο επικοινωνιακού σχεδιασμού. Πλην, όμως, το ίδιο το συλλαλητήριο κατέδειξε πως σε ζητήματα που ακουμπούν το γενικότερο εθνικο-κοινωνικό αίσθημα οι επικοινωνιακοί σχεδιασμοί δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. 
Είναι, λοιπόν, σαφές πως ο Αλέξης Τσίπρας θα μεταβεί στο Νταβός για να συναντηθεί με τον πρωθυπουργό της ΠΓΔΜ κ. Ζάεφ υπό καθεστώς πίεσης, δεδομένου μάλιστα ότι και ο ομόλογός του της FYROM βρίσκεται υπό καθεστώς ανάλογων πιέσεων από την εσωτερική του κοινή γνώμη. Διαφαίνεται, λοιπόν, πριν ακόμη ολοκληρωθούν οι διπλωματικές διεργασίες, πως στην αφετηρία του το ζήτημα της ονομασίας της ΠΓΔΜ βρίσκεται εγκλωβισμένο σε μια πλειοψηφικά αρνητική στάση της κοινωνίας. Παράλληλα, το κυβερνητικό επιτελείο αναλογίζεται και τις πολιτικές απώλειες που θα υποστεί, αν επιμείνει σε μία γραμμή η οποία θα είναι εκ διαμέτρου αντίθετη με αυτήν που εκφράζεται από την πλειονότητα των πολιτών. 

Από την άλλη, το κόμμα των ΑΝΕΛ φαίνεται προς στιγμήν να κερδίζει το στοίχημα, αφού διαμορφώνονται συνθήκες οι οποίες μπορούν δυνητικά να προσφέρουν στους Ανεξάρτητους Έλληνες κοινωνική ενίσχυση, καθώς τουλάχιστον ως προς το κομματικό ακροατήριο της ευρύτερης Κεντροδεξιάς-Δεξιάς οι θέσεις του Πάνου Καμμένου απηχούν την original θέση αυτού του τμήματος της κοινωνίας, όπως τη διαμόρφωσε κυρίως ο Κωνσταντίνος Καραμανλής.

ΠΗΓΗ