Πυρήνες,μοναχικοί λύκοι και όροι τρομοκρατίας.

Γράφει ο Αλέξανδρος Νίκλαν
(Σύμβουλος Θεμάτων Ασφαλείας)

Εδώ και καιρό υπάρχει  βομβαρδισμός πληροφοριών σχετικά με την διεθνή τρομοκρατία, ενώ, παράλληλα, πολλά από τα γεγονότα που συμβαίνουν, δημιουργούν απορίες στον μέσο πολίτη του κόσμου, γιατί δεν μπορεί κάποιος να συλλάβει τους τρομοκράτες πριν διαπράξουν κάποιο χτύπημα, αλλά και πώς μπορούν να λειτουργούν μέσα σε κράτη την στιγμή που η παρακολούθηση διαθέτει τα πλέον σύγχρονα τεχνολογικά μέσα.

Για να μπορέσει κάποιος να αντιληφθεί τι συμβαίνει όσον αφορά την διεθνή τρομοκρατία, ίσως θα ήταν καλό να εξηγηθούν από την αρχή και με πολύ απλά λόγια οι πιθανές δομές ομάδων δράσης που ανήκουν στον χώρο της τρομοκρατίας ή/και στον εγκληματικό χώρο. Με αυτό τον τρόπο είναι σίγουρα πιο εύκολο και πιο αντιληπτό στον απλό αναγνώστη να λάβει μια ιδέα για το τι σημαίνει ο κάθε όρος που ακούει στην τηλεόραση σχετικά με πυρήνες-δίκτυα και άλλα συναφή, αλλά και να αντιληφθεί τι ακριβώς είναι εκείνο που δυσκολεύει τον εντοπισμό και τη σύλληψη τους.


Ι. Διπλός πυρήνας.

Πρόκειται για την απλή μορφή λειτουργίας μιας ομάδας που στηρίζει την οργάνωση της σε ένας απευθείας κανάλι διαταγών και επικοινωνίας των μελών, με τον επικεφαλής του κάθε σχήματος. Δηλαδή κάτι σαν το Α <-> Β.

Είναι μια συγκεντρωτική μορφή λειτουργίας ομάδων που ονομάζονται  ως πυρήνες. Ο κάθε πυρήνας είτε αντιπροσωπεύει μια ομάδα ανθρώπων ή έναν μόνο  άνθρωπο που λειτουργεί με βοήθεια και συνεργασία σε όλα τα επίπεδα, από τον σχεδιασμό μέχρι και την εκτέλεση ενός τρομοκρατικού χτυπήματος.



ΙΙ. Ομάδες πυρήνων σε οργάνωση άστρου ή διαδοχικής σύνδεσης.

Είναι μια παραλλαγή του παραπάνω τρόπου λειτουργίας, όπου ο Α (επικεφαλής) έχει απευθείας επικοινωνία με τον Β και ένα τρίτο Γ πυρήνα . Εδώ η διαφορά  είναι πως ο Β δεν γνωρίζει και δεν έχει άμεση επαφή με τον Γ. Η  επιχειρησιακή αυτή δομή ενός συνόλου πυρήνων μπορεί να αναπτυχθεί περαιτέρω, με μορφή αστεριού (star) όπου υπάρχουν πολλαπλοί πυρήνες γύρω από τον κεντρικό Α , με τον κεντρικό πυρήνα να επικοινωνεί με όλους ( σ.σ. και κάποιοι ίσως και μεταξύ τους χωρίς την παρέμβαση του Α) . Παρόμοια μορφή βλέπει κάποιος σε αρκετές οργανωμένες ομάδες εγκλήματος  σήμερα.

Σ' αυτόν τον τρόπο οργάνωσης είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστεί ο ηγετικός ρόλος κάποιου πυρήνα εντός του συνόλου. Πολλές φορές στα Ελληνικά δρώμενα έχουν ακουστεί παρόμοιες ιστορίες, με διάφορες ομάδες που λειτουργούσαν με την λογική των συγκοινωνούντων δοχείων και με την σύλληψη/διάλυση της μίας από την ΕΛ.ΑΣ, η επόμενη μοιάζει να αναλαμβάνει ηγετικό ρόλο  απορροφώντας, ανά περιπτώσεις, και μέρος των υπολοίπων πυρήνων. Για αυτό και είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει πάντα μια γενική εικόνα και πληροφόρηση για τον αριθμό και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των πυρήνων, έτσι ώστε να μπορεί να προληφθεί μια μετάσταση του κέντρου δράσης, πριν ακόμα αυτή υλοποιηθεί.


Το δύσκολο έργο των υπηρεσιών ασφαλείας απέναντι σε τέτοιους σχηματισμούς πυρήνων, που μπορεί να είναι και "ανάμεικτης δομής", είναι φανερό ακόμα και σε κάποιον μη ειδικό.

Ένα παράδειγμα της παραπάνω δομής άστρου με συνδυασμό όλων των υπολοίπων (mixed cell -Fused ) είναι το πρόσφατο παρελθόν (και παρόν) με την Αλ Καιντα και τις αντίστοιχες προσπάθειας διάλυσης της, όπου ήταν ιδιαίτερα δύσκολο να εντοπιστεί  πηγή αλλά και ο εκτελεστής της τρομοκρατικής πράξης πριν φτάσει στο τελικό στάδιο δράσης. Να θυμίσω εδώ πως αρκετοί πυρήνες  έχουν σύνδεση και με εγκληματικές οργανώσεις που διευρύνουν έτσι τον κύκλο ανίχνευσης/έρευνας και φυσικά και τον βαθμό δυσκολίας επίλυσης και πρόληψης.


ΙΙΙ. Μοναχικός Λύκος.

Είναι ο "αγαπημένος" όρος των ΜΜΕ  καθώς έχει “μυστικιστικό ήχο” στα αυτιά του μέσου πολίτη. Ο μοναχικός λύκος κατ' ουσία απεικονίζεται με τον παρακάτω ορισμό, αν και δεν περιορίζεται αποκλειστικά σε αυτόν.

Μοναχικός λύκος είναι ο δράστης εκείνος που έχει περάσει από μια διαδικασία και εκπαίδευση/κατήχηση με ριζοσπαστικό τρόπο, όπου θα τον φέρει σε θέση εκτέλεσης ενός σχεδίου ενώ όμως, δεν θα έχει καμία επαφή με τρίτο πρόσωπο ή πυρήνα ή γενικότερα οργάνωση (παράδειγμα τέτοιας δράσης είναι ο δράστης της Νορβηγίας Anders Behring και ο Adam Lanza στις ΗΠΑ)

Με απλά λόγια είναι ο άνθρωπος που έχει απορροφήσει και απορροφηθεί από μια ακραία ιδεολογία βίας είτε από έμμεσες πηγές είτε από  διδαχές τρίτων. Λειτουργεί απομονωμένα χωρίς κανένα σημείο που να εμφανίζει διαταγές ή σύνδεση με άλλη οντότητα, παρά μόνο από την ίδια την ιδεολογία που έχει κατηχηθεί και βάση αυτής προχωρά  αυτόνομα, σε  τρομοκρατική πράξη. Η χρηματοδότηση της τρομοκρατικής του πράξης  είναι συνήθως από προσωπικά μέσα για αυτό το λόγο  είναι συνήθως περιορισμένης δραστικής εμβέλειας.

Σε αυτό το πλαίσιο ορισμού θα πρέπει προφανώς να απορρίπτεται η ονομασία δραστών όπως αυτών στο Παρίσι ή στο Σαν Μπερναντίνο των ΗΠΑ. Διότι οι δράστες μπορεί να έδρασαν χωρίς επικοινωνία, όμως οι δεσμοί τους με τρομοκρατικές οργανώσεις ήταν υπαρκτοί. Οι υπηρεσίες των ΗΠΑ, πρόσφατα,  για αυτούς τους δράστες ανέπτυξαν τον όρο “active shooter” που δίνει πολύ μεγαλύτερο εύρος και χώρο για δράσεις τρομοκρατών που λειτουργούν μεμονωμένα αλλά έχουν σαφείς δεσμούς με οργανώσεις.

Στην Ελλάδα να τονίσουμε πώς δεν υπάρχει αυτό που ονομάζουμε ως δράση διεθνούς τρομοκρατίας. Υπάρχουν κινήσεις εξτρεμιστών και ομάδων πολιτικών άκρων, αλλά αυτό που προσδιορίζεται σήμερα ως διεθνή τρομοκρατία δεν έχει κάνει την εμφάνιση του με πράξεις στον Ελλαδικό χώρο.

Στο ερώτημα αν υπάρχουν γενικά ομάδες που να σχετίζονται με την διεθνή τρομοκρατία στην Ελλάδα μέσα από εγκληματικά δίκτυα, η απάντηση θα μπορούσε να είναι διόλου απίθανο.

Στο παρελθόν αλλά και στο παρόν, τόσο η αντιτρομοκρατική υπηρεσία, όσο και η ΕΛ.ΑΣ έχουν πέσει σε αρκετά γεγονότα που ήταν αρκούντως ύποπτα. Από μεταφορές βαρύ οπλισμού, μέχρι και κατά λάθος εκρήξεις από αλλοδαπούς σε διαμερίσματα στην Θεσσαλονίκη. (ref: http://www.tanea.gr/ellada/article/?aid=4662479)

Μάλιστα, ειδικά την περίοδο 2003-4 που η Ελλάδα ήταν το κέντρο προσοχής για όλο τον κόσμο λόγω Ολυμπιάδας, αλλά και επειδή όλες οι εταιρίες ασφάλειας και αντίστοιχα συμφέροντα είχαν έρθει εδώ, διάφορα γεγονότα και καταστάσεις είχαν διαρρεύσει στον Ελληνικό τύπο. Για παράδειγμα, κάποια γεγονότα όπως οι «φερόμενες απαγωγές αλλοδαπών» με οχήματα και ανοχή της Ελληνικής Κυβέρνησης, μέχρι και η ύπαρξη μονάδων της CIA που μετέφερε υπόπτους για συμμετοχή στην Αλ Κάιντα όταν είχαν εντοπιστεί σε παράνομα τζαμιά εντός της χώρας. (ref: http://www.sek-ist.gr/EA/Papers/784/20.htm )


Επίσης, είχαμε και περιπτώσεις με αποστολές φακέλων με ύποπτο περιεχόμενο σε πρεσβείες του εξωτερικο, αλλά και την αποστολή εκρηκτικού μηχανισμού εντός του υπουργείου ΠΡΟ.ΠΟ που οδήγησε και στον θάνατο του αστυνομικού υποδιευθυντή Γιώργου Βασιλάκη. Δεν έχουν λείψει, παράλληλα, και διάφορες συλλήψεις κάποιων υπόπτων στα σύνορα μας, ατόμων που μετείχαν Ισλαμικών φανατικών ομάδων στα πεδία της Συρίας και του Ιράκ.

Παράλληλα, όμως, με τους πιθανούς τρομοκράτες διεθνούς επιπέδου στην Ελλάδα, προερχόμενους από την Ανατολή, υπήρξε και μια είσοδο μεγάλης κλίμακας από Βορρά όπου εισήλθε το οργανωμένο έγκλημα των Βαλκανίων με κύριο "ηγέτη" τις Αλβανικές ομάδες του UCK. Όπλα, ναρκωτικά και πορνεία είναι άλλωστε τα τρία κύρια συστατικά που χρηματοδοτούν την τρομοκρατία. Είναι αποδεδειγμένο πως η τρομοκρατία σε διεθνές επίπεδο έχει διάφορα κανάλια χρηματοδότησης, που σίγουρα δεν είναι μόνο από δωρεές και εράνους, όπως φέρεται να λέγεται από τα ΜΜΕ που θεωρούν ότι τον ρόλο του χρηματοδότηση σε αρκετές περιπτώσεις παίζουν κάποιες περίεργες  ΜΚΟ.

Στην Ελλάδα τώρα φαίνεται πώς έχει δημιουργηθεί ένα εκρηκτικό μείγμα που περιμένει απλά την στιγμή της ανάφλεξης. Οι παράμετροι που έχουν οδηγήσει στην δημιουργία συνοψίζονται στους ακόλουθους:

1. Πιθανούς υπόπτους από τρομοκρατικές οργανώσεις  προερχόμενους από την Ανατολή και την Β. Αφρική , που μπαίνουν χωρίς κανέναν έλεγχο ζητώντας μάλιστα άσυλο  και αποκτούν μέσω της χώρας πρόσβαση και είσοδο στην Ε.Ε. Η Ένωση αντιδρά  ζητώντας ειδικά από την Ελλάδα εντατικό έλεγχο.

2. Μεγάλης κλίμακας είσοδο από εγκληματικές οργανώσεις που λειτουργούσαν μέχρι πρόσφατα στα Βαλκάνια και βρήκαν πρόσφορο έδαφος σε μια Ελλάδα με αναχρονιστικές νομοθεσίες, ελλιπή προετοιμασία και εξοπλισμό για καταπολέμηση εγκλήματος και γενικά μια ανέτοιμη κοινωνία για εγκληματικότητα με αυτά τα ποιοτικά στοιχεία. "Σαν να παίρνεις χρήματα από δίσκο εκκλησίας που έχει αφεθεί χωρίς επιτήρηση". Έτσι το χαρακτήρισε άνθρωπος της Europol που μετείχε σε συνέδριο της FRONTEX  το 2012  στην Αθήνα.

3. Τοπικές ομάδες με ακραίες πολιτικές πεποιθήσεις, κατευθυνόμενες και μη, που μπορούν να δημιουργήσουν τον τοπικό συνδετικό κρίκο για τους παραπάνω, αφού θα τους μυήσουν σε καταστάσεις και πράξεις εντός ελλαδικού χώρου ενώ την ίδια στιγμή και εκείνοι θα επωφεληθούν σε μεθόδους δράσεων, αλλά και οικονομικά μέσα από εγκληματικές πράξεις και συνεργασίες. Υπάρχουν ήδη δίκες που έχουν αποδείξει την ύπαρξη διαύλου των δύο εγκληματικών κύκλων.

4. Το κυριότερο: Μια χώρα με πολύ δύσκολη κατάσταση κοινωνική και οικονομική, με κυβερνήσεις με ανοργάνωτες πολιτικές που λειτουργούν με κριτήρια μη εφαρμόσιμα στον σημερινό κόσμο, όπου η κάθε τρύπα ασφαλείας είναι σημείο απόλυτης εκμετάλλευσης από τα ακραία στοιχεία. Ειδικά μιλώντας για την νέα γενιά που έχει συσσωρεύσει πολύ αρνητική ενέργεια, με μηδενική ελπίδα για το μέλλον της χώρας αλλά και με σοβαρά οικονομικά προβλήματα καθίσταται η προσέλκυση τους από διάφορους «κατηχητές» αρκετά εύκολη . 

Μια εικόνα που μπορεί να δώσει ένα παράδειγμα για το πώς γίνεται η εκμετάλλευση των «προβλημάτων» που έχει μια κοινωνία, ειδικά στην Ανατολή, είναι αυτή που αναφέρει έκθεση στο Γαλλικό AFP ότι κάθε τρομοκράτης στην Μ.Ανατολή δέχεται μηνιαίο μισθό 150$ ( !!! ) από κανάλια σε χώρες όπως Αλγερία, Σ. Αραβία και Τουρκία ( !!! )

Μπορεί αρκετοί ειδικοί παγκοσμίως να μην συνδέουν απαραίτητα την τρομοκρατία με το εισόδημα των δραστών, όμως αυτό δεν σημαίνει πώς δεν υπάρχει ως μέσο κατήχησης και μάλιστα, σε σημαντική κλίμακα.

Πού θα μπορούσαν να τους στρατολογήσουν όμως, και πού θα μπορούσε πραγματικά να γίνει μια έρευνα για παραπάνω στοιχεία όσον αφορά τρομοκράτες διεθνούς δράσης;

Πέρα από στέκια διαφόρων ειδών αλλά και σημεία αναφοράς, όπως είναι θρησκευτικοί χώροι, όσο και αν αυτό σοκάρει, επιπλέον σημεία ελέγχου θα πρέπει να είναι οι σχολές, Πανεπιστήμια και γενικά όπου το "άσυλο/άβατο" κατά των Αρχών προστατεύει έμμεσα την ύπαρξη διάφορων άσχετων στοιχείων με τον χώρο.

Θυμίζω εδώ ότι έχουν ανακαλυφθεί ουκ ολίγες φορές οπλοστάσια και εντός ιδρυμάτων, όπως και το γεγονός ότι πολλοί εξωσχολικοί αλλά και παράνομοι αλλοδαποί έχουν περάσει τις πύλες τους. Το συγκεντρωτικό διαθέσιμο δυναμικό σε μια σχολή, όπου η νέα γενιά υπάρχει και μάλιστα είναι αρνητικά προσκείμενη σε όσα γίνονται, χωρίς καμία δίοδο εκτόνωσης, δίνει αυξημένες πιθανότητες και ευκαιρίες σε στρατολόγους ακραίων αντιλήψεων και πράξεων. Ειδικότερα, μάλιστα όταν γίνεται καταφύγιο διάφορων «μικροπωλητών» που ουδείς γνωρίζει για ποιόν εργάζονται και πού πάνε τα χρήματα που κερδίζουν.

H σύνδεση των σημερινών καταστάσεων στην Ελλάδα και οι διάφορες ομάδες τρομοκρατίας φυσικά δεν περιορίζεται αποκλειστικά στον Ισλαμικό παράγοντα. Υπάρχουν και άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις που έχουν δώσει το στίγμα τους στην χώρα μας.

Δημοσιεύματα ιταλικών μέσω ενημέρωσης είχαν συνδέσει τους Πυρήνες με τοπική ιταλική οργάνωση ενεργοποιώντας την Europol, η οποία έδειξε και τα πρώτα σημάδια ανησυχίας του για όσα συμβαίνει στην Ελλάδα σχετικά με το θέμα της τρομοκρατίας αλλά και κατά πόσο αυτό θα είναι πλέον ένα αυξητικό φαινόμενο στην χώρα μας.


Η Ελλάδα πέρα από μια περιοχή που θεωρείται ως κόμβος εισόδου τρομοκρατών  από πολλές υπηρεσίες έχει στιγματιστεί και ως μια έδρα χρηματοδότησης  μέσω Κύπρου και Τουρκίας απ΄όπου περνούν  τα όποια χρήματα προς οργανώσεις ή άτομα μέσα στην ΕΕ. Μην ξεχνάμε πως πέρα από εγκληματικές οργανώσεις και κάποιες δήθεν νόμιμες ΜΚΟ, υπάρχει και μια διακίνηση μαύρου χρήματος μέσα από την Ελλάδα, από παράνομα ευρισκόμενους μετανάστες. Ένα κανάλι που κανείς δεν ελέγχει πλέον αφού αφορά την μαύρη εργασία και πηγές εισοδήματος που δεν είναι εντοπίσιμες.


Το κυριότερο σημείο εστίασης στην Ελλάδα, όσον αφορά ξένα παρατηρητήρια, είναι κάτι που δυστυχώς θα έπρεπε να προβληματίσει πολύ. Όλες οι κυβερνήσεις μέχρι τώρα έχουν αποτύχει να εφαρμόσουν μια κλίμακα και σχέδιο ασφαλείας. Έτσι, η χώρα φαντάζει ως ένα «αφύλαχτο αμπέλι». Το ότι δεν έχει υπάρξει ακόμα κάποιο χτύπημα από μέλη διεθνούς τρομοκρατίας φυσικά δεν οφείλεται ούτε στο ότι μας «αγαπούν», ούτε στην μετριοπαθή πολιτική μας στο θέμα επεμβάσεων στρατιωτικής φύσης στις χώρες τους. Ο λόγος που δεν θέλουν να δημιουργήσουν προβλήματα είναι επειδή η πύλη εισόδου για την Δύση είναι στην Ελλάδα. Όποια πράξη εδώ αυτόματα θα αποτελέσει και σκανδάλη για φραγή μονοπατιών και εισόδων κάτι που δεν θέλουν, ακόμα τουλάχιστον, οι περισσότεροι εγκληματίες και τρομοκράτες. Ήδη άλλωστε η πρόθεση της Ε.Ε. να στείλει ξένα σώματα ασφαλείας μέσω της FRONTEX έχει ωθήσει τα κυκλώματα λαθρεμπορίας να κάνουν περάσματα ακόμα και με τρικυμίες για να προλάβουν τον ερχομό τους.

Εν κατακλείδι και επειδή το θέμα τρομοκρατία είναι κάτι που προκαλεί πάντα τα βλέμματα όλων, αφού έχει άμεση σχέση με την ανθρώπινη ζωή και ασφάλεια, καλό θα είναι κάποια θέματα και σχετικοί όροι( ειδικά εκείνα που έχουν πλέον και ανάγκη πολλαπλών επεξηγήσεων) είτε να παρουσιάζονται ολοκληρωμένα στα ΜΜΕ ΑΠΟ ΕΙΔΙΚΟΥΣ, για να μην προκαλείται το συναίσθημα φόβου του κόσμου, είτε να μην παρουσιάζονται καθόλου, μένοντας μόνο στο ουσιαστικό κομμάτι δημοσιογραφικής αναφοράς, όπως είναι η σύλληψη των δραστών ή οδηγίες στο πως να βοηθήσουν οι πολίτες στον εντοπισμό τους.

Η επέκταση σε λεπτομέρειες και αναλύσεις που δεν προσφέρουν κάτι στον μέσο πολίτη ωφελούν περισσότερο τον εγκληματία και τον τρομοκράτη που θα επιτύχουν χωρίς προσπάθεια να επιβάλουν φόβο και να διατηρήσουν την ισχύ τους. Αντίθετα, η περιορισμένη αναφορά σε απόλυτα στοιχεία όσον αφορά τα εκάστοτε γεγονότα, περιορίζει αντίστοιχα και την δυνατότητα επηρεασμού που θέλουν να ασκήσουν, ενώ παράλληλα  διευκολύνει τις Αρχές στην σύλληψη τους, καθώς πολλές φορές στοιχεία που δίνονται στην δημοσιότητα, διευκολύνουν την διαφυγή τους παρά τον εντοπισμό  τους.



πηγές:

• http://en.wikipedia.org/wiki/Sandy_Hook_Elementary_School_shooting
• http://en.wikipedia.org/wiki/2011_Norway_attacks
• https://www.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/97994/contest-summary.pdf - CONTEST (counter terrorism policy)
• http://www.transnationalterrorism.eu/tekst/publications/WP3%20Del%205.pdf (Concepts of Terrorism 2008)
• Terrorism Act 2008 - UK (http://www.legislation.gov.uk/ukpga/2008/28/contents)
• Blackstone's Counter-Terrorism Handbook, Oxford University Press, 2005
• The Absent Friend: EU Foreign Policy and Counter-Terrorism, Daniel Keohane, published online: 10 DEC 2007

ΠΗΓΗ;

http://www.geopolitics.com.gr